Το 57% των Ελλήνων φοβάται βασανισμό σε περίπτωση σύλληψής του

Νέα παγκόσμια έρευνα για τα βασανιστήρια δημοσιεύει η Διεθνής Αμνηστία - Οι μισοί, σχεδόν, από τους ερωτηθέντες, παγκοσμίως, φοβούνται για βασανισμούς σε περίπτωση κράτησης-φυλάκισής τους
Μια νέα παγκόσμια έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας μεταξύ 21 χωρών από όλες τις ηπείρους, σε περισσότερους από 21,000 ανθρώπους, αναδεικνύει πως ο φόβος των βασανιστηρίων εξακολουθεί να υπάρχει σήμερα σε όλες τις χώρες.

• Την ίδια ώρα, περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων, μπορεί να δικαιολογήσει τα βασανιστήρια.

Διαβάστε την έκθεση (προς το παρόν αποκλειστικά στα αγγλικά) εδώ


Φόβος των βασανιστηρίων

Στην Ελλάδα, το 57% των ερωτηθέντων δεν αισθάνεται ασφάλεια από τα βασανιστήρια σε περίπτωση κράτησής τους από τις αστυνομικές αρχές.

Παρόμοια, όμως, είναι τα συμπεράσματα της έρευνας και στις άλλες χώρες: Περίπου οι μισοί από τους ερωτηθέντες (ποσοστό 44%) δηλώνουν ότι φοβούνται για βασανισμούς σε περίπτωση κράτησης - φυλάκισής τους στη χώρα στην οποία διαμένουν.
Συνολικά, το 48 % των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι είναι σίγουροι ότι θα ήταν ασφαλείς από τα βασανιστήρια, σε περίπτωση που συλληφθούν στη χώρα τους. Το 44 % διαφωνούν ότι θα αισθάνονται ασφαλείς από τα βασανιστήρια. Το υπόλοιπο 8% δεν ήταν σε θέση να απαντήσει σε αυτήν την ερώτηση.

Ο φόβος των βασανιστηρίων είναι υψηλότερος στη Λατινική Αμερική. Αντίθετα, η συντριπτική πλειοψηφία στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τον Καναδά αισθάνονται ασφαλείς από τα βασανιστήρια, με πάνω από τρία τέταρτα βέβαια ότι θα είναι ασφαλής από τα βασανιστήρια, σε περίπτωση σύλληψης στη χώρα.

Το 87% των Ελλήνων διαφωνεί ότι υπάρχει δικαιολογία για τα βασανιστήρια

Σύμφωνα με την έρευνα, η συντριπτική πλειοψηφία (82%) θεωρεί ότι θα έπρεπε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο ενάντια στα βασανιστήρια. Η υποστήριξη αυτή είναι ισχυρή σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ελλάδα (80% δήλωσε όι συμφωνεί απόλυτα).

Ωστόσο, πάνω από το ένα τρίτο (36%) θεωρεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα βασανιστήρια μπορούν να δικαιολογηθούν. Στην Ελλάδα το 87% διαφωνεί ότι τα βασανιστήρια μπορεί να δικαιολογηθούν.

«Σταματήστε τα Βασανιστήρια»

Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Διεθνής Αμνηστία έχει αναφέρει την χρήση βασανιστηρίων και άλλων μορφών απάνθρωπης κακομεταχείρισης σε τουλάχιστον 141χώρες ανά την υφήλιο – ουσιαστικά, σχεδόν σε όλες τις χώρες στις οποίες η οργάνωση δραστηριοποιείται.

Η ιδιαίτερη φύση της τακτικής των βασανιστηρίων, τα οποία συνήθως διαπράττονται κάτω από μυστικότητα, σημαίνει πως ο πραγματικός αριθμός των χωρών που χρησιμοποιούν τα βασανιστήρια μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος. Σε αρκετές από αυτές τις χώρες, τα βασανιστήρια αποτελούν μια συστηματική πρακτική ρουτίνας.

«Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο παρουσιάζουν μια διφορούμενη στάση αναφορικά με τα βασανιστήρια καθώς, ενώ υπάρχει η νομική απαγόρευση τους, συχνά χρησιμοποιούνται ως πάγια τακτική» όπως αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, Salil Shetty, κατά την έναρξη της νέας παγκόσμιας εκστρατείας ‘Σταματήστε τα Βασανιστήρια’ η οποία έχει στόχο να καταπολεμήσει την εκτεταμένη χρήση των βασανιστηρίων και άλλων απάνθρωπων μορφών κακομεταχείρισης.

«Τα βασανιστήρια όχι απλά υπάρχουν, αλλά ακμάζουν σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο. Καθώς αρκετές κυβερνήσεις προσπαθούν να δικαιολογήσουν την χρήση των βασανιστηρίων στο όνομα της εθνικής τους ασφάλειας, οποιαδήποτε πρόοδος πραγματοποιείται στο πεδίο τα τελευταία τριάντα χρόνια, αλλοιώνεται».

Από το 1984, 155 χώρες- έχουν επικυρώσει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών ενάντια στα Βασανιστήρια, από τις οποίες και για τις 142 από αυτές έχει δημοσιεύσει έρευνες η Διεθνής Αμνηστία. Το 2014 η Διεθνής Αμνηστία διαπίστωσε ότι τουλάχιστον 79 από τα κράτη αυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την τακτική των βασανιστηρίων, περισσότερες από τα μισά συμβαλλόμενα στην Σύμβαση κράτη, για τα οποία η οργάνωση πραγματοποιεί έρευνες. Επιπλέον, 40 κράτη-μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δεν έχουν υπογράψει την Σύμβαση ενάντια στα βασανιστήρια, παρά την ύπαρξη διεθνών νομικών απαγορεύσεων οι οποίες δεσμεύουν τα κράτη μέλη να σταματήσουν οποιαδήποτε απάνθρωπη κακομεταχείριση.

Τρόποι αντιμετώπισης όπως η ποινικοποίηση των βασανιστηρίων στην εθνική νομοθεσία, η πρόσβαση σε χώρους κράτησης ανεξάρτητων παρατηρητών, και η βιντεοσκόπηση των ανακρίσεων, οδήγησαν σε μείωση των περιστατικών βασανισμών σε χώρες οι οποίες δεν παραβίασαν τις δεσμεύσεις που υιοθέτησαν κατά την υπογραφή της Σύμβασης ενάντια στα Βασανιστήρια.

Η Διεθνής Αμνηστία λοιπόν καλεί τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν μηχανισμούς προστασίας για την πρόληψη και την τιμωρία των βασανιστηρίων –όπως για παράδειγμα την διενέργεια των κατάλληλων ιατρικών εξετάσεων, την άμεση πρόσβαση σε δικηγόρους, τους ανεξάρτητους ελέγχους σε χώρους κράτησης, την ανεξάρτητη και αποτελεσματική διερεύνηση καταγγελιών για βασανισμούς, την δίωξη των υπόπτων για διάπραξη του βασανισμού, και την κατάλληλη αποζημίωση για τα θύματα.

Το έργο της Διεθνούς Αμνηστίας ενάντια στα Βασανιστήρια συνεχίζεται παγκοσμίως, ωστόσο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε πέντε χώρες στις οποίες η χρήση βασανιστηρίων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, και η οργάνωση θεωρεί ότι έχει την δυνατότητα να επιφέρει κάποια σημαντική βελτίωση.

Βασικός άξονας της νέας αυτής εκστρατείας είναι η ουσιαστική αναφορά με συγκεκριμένες συστάσεις για την κάθε χώρα.

• Στο Μεξικό, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα βασανιστήρια αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα, στην πραγματικότητα όμως η κατάχρηση εξουσίας από την αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας είναι ευρύτατη και παραμένει ατιμώρητη. Η Miriam López Vargas, μια γυναίκα 31 ετών και μητέρα τεσσάρων παιδιών απήχθη στην πόλη Ensenada στην οποία ζούσε, από δύο στρατιώτες ενδεδυμένους με πολιτικά και μεταφέρθηκε σε ένα στρατόπεδο. Κρατήθηκε εκεί για περίπου μια εβδομάδα, στην διάρκεια της οποίας κακοποιήθηκε σεξουαλικά τρείς φορές, υποβλήθηκε σε διάφορες τεχνικές στέρησης οξυγόνου όπως και ηλεκτροπληξίας, με στόχο να αναγκαστεί να ομολογήσει ότι είχε εμπλακεί σε αδικήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά. Τρία χρόνια μετά, κανείς από τους δράστες αυτού του περιστατικού δεν έχει τιμωρηθεί.
  
  
• Η δικαιοσύνη είναι απρόσιτη για τα περισσότερα θύματα βασανιστηρίων στις Φιλιππίνες. Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένα μυστικό κέντρο κράτησης στο οποίο εργαζόμενοι στην αστυνομία του κράτους βασάνιζαν κρατουμένους «για διασκέδαση». Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αστυνομικοί υπάλληλοι έκαναν χρήση του «τροχού των βασανιστηρίων», όπως αναφέρθηκε, για να αποφασίσουν τυχαία την μέθοδο βασανισμού των κρατουμένων. Η δημοσιοποίηση του περιστατικού από τα ΜΜΕ οδήγησε σε εσωτερική έρευνα, και την απόλυση κάποιων αστυνομικών υπαλλήλων. Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία καλεί για μια εμπεριστατωμένη και αμερόληπτη έρευνα η οποία θα οδηγήσει στην ποινική δίωξη των αξιωματούχων οι οποίοι συμμετείχαν στα βασανιστήρια. Οι περισσότερες πράξεις βασανισμών από την αστυνομία στις Φιλιππίνες παραμένουν αδήλωτες και τα θύματα των βασανιστηρίων συνεχίζουν να υποφέρουν σιωπηλά.
  
  
• Στο Μαρόκο και τη Δυτική Σαχάρα, οι αρχές σπανίως εξετάζουν καταγγελίες για βασανιστήρια. Οι Ισπανικές αρχές εξέδωσαν τον Ali Aarrass στο Μαρόκο παρά τους φόβους ότι θα υποστεί βασανιστήρια. Συνελήφθη από αξιωματικούς των μυστικών υπηρεσιών και μεταφέρθηκε σε ένα μυστικό κέντρο κράτησης στο οποίο, όπως αναφέρει, υπέστη ηλεκτροπληξία στα γεννητικά του όργανα, σοβαρούς τραυματισμούς στα πέλματα των ποδιών, και παρέμεινε για ώρες κρεμασμένος από τους καρπούς των χεριών. Όπως ανέφερε, οι υπάλληλοι του κέντρου τον ανάγκασαν να ομολογήσει ότι βοήθησε μια τρομοκρατική ομάδα. Ο Ali Aarrass καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκισης βάση της «ομολογίας» του. Οι ισχυρισμοί του περί βασανιστηρίων δεν έχουν διερευνηθεί ακόμα.
  
  
• Στην Νιγηρία, τα βασανιστήρια είναι πλέον ρουτίνα για τους εργαζόμενους στην αστυνομία και τον στρατό. Όταν ο Moses Akatugba συνελήφθη από τον στρατό ήταν μόλις 16 ετών. Όπως ανέφερε, τον κακοποίησαν και τον πυροβόλησαν στο χέρι. Στην συνέχεια, σύμφωνα με τον Moses, μεταφέρθηκε στην αστυνομία όπου παρέμεινε κρεμασμένος για ώρες από τα άκρα του . Ο Moses ισχυρίζεται ότι βασανίστηκε για να υπογράψει την «ομολογία» ότι είχε εμπλακεί σε μια ληστεία. Ο ισχυρισμός του ότι η ομολογία του ήταν αποτέλεσμα των βασανιστηρίων, δεν ερευνήθηκε ποτέ σε βάθος. Τον Νοέμβριο του 2013, μετά από 8 χρόνια αναμονής για μια ετυμηγορία, ο Moses καταδικάστηκε σε θάνατο.
  
  
• Στο Ουζμπεκιστάν, τα βασανιστήρια αποτελούν μια ευρύτατα διαδεδομένη πρακτική, ενώ ελάχιστοι δράστες έχουν βρεθεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Η Διεθνής Αμνηστία δεν έχει πρόσβαση στη χώρα. Η Dilorom Abdukadirova παρέμεινε στην εξορία για πέντε χρόνια έπειτα από την επίθεση που δέχτηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας σε μια διαμαρτυρία στην οποία συμμετείχε. Κατά την επιστροφή της στο Ουζμπεκιστάν τέθηκε ξανά υπό κράτηση, της απαγορεύτηκε να δει την οικογένεια της, και κατηγορήθηκε για ανατροπή της κυβέρνησης. Κατά την διάρκεια της δίκης της φαινόταν αδυνατισμένη με μώλωπες στο πρόσωπο της. Η οικογένεια της είναι πεπεισμένη ότι έχει βασανιστεί.

Τα στοιχεία της έρευνας

Συνολικά, 21.221 άτομα σε 21 χώρες ερωτήθηκαν μέσω προσωπικών συνεντεύξεων ή μέσω τηλεφώνου μεταξύ του Δεκεμβρίου 2013 και του Απριλίου 2014. Οι χώρες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση είναι: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Χιλή, Κίνα, Γερμανία, Ελλάδα, Ινδία, Ινδονησία, Κένυα, Μεξικό, Νιγηρία, Πακιστάν, Περού, Ρωσία, Νότια Κορέα, Ισπανία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ.

Η δημοσκόπηση διεξήχθη για τη Διεθνή Αμνηστία από την παγκόσμια εταιρία ερευνών GlobeScan και των ερευνητικών εταίρων της σε κάθε χώρα. Σε τέσσερις από τις χώρες (Βραζιλία, Κίνα, Ινδονησία, Κένυα), το δείγμα περιορίστηκε σε μεγάλες αστικές περιοχές. Το περιθώριο σφάλματος ανά χώρα κυμαίνεται από + / - 02.01 - 03.07%, 19 φορές από τις 20.

Press Project